රාජසූරිය අස්ථාන කුමරු සිංහල ඉතිහාසයේ කඳුළු බිදුවකි. තෙමේ උඩරටට රාජ උරුමය රැගෙන ගිය පළමු විමලධර්මසූරිය රජුගේ (ක්‍රි.ව. 1592 - 1604) පුත්

හෘද සමාන සගයන් හඳුන්වා ගැනීමට සිංහල භාෂාව තුල වදන් කිහිපයක් වේ.

සියම් රට අද හඳුන්වන්නේ තායිලන්තය නමිනි. මේ සියමත් සිංහළයත් අතර බුදු දහම නිසා ඇති බැඳීම සහබැඳීමකි.

එකල්හි විවාහය පුද්ගල සිදුවීමකි. මෙකල්හි විවාහය පුද්ගල සිදුවීමකින් ඔබ්බට ගොස් එයට රාජ්‍යයද මැදිහත් වේ. ඒ විවාහ ලියාපදිංචියටය.

(Prasanna Weerakkody- Paintings)

සසදාවත රචනාවුයේ ලීලාවතී රැජිණගේ රාජ්‍ය සමයේය. එතුමිය විසින් පිහිටුවන ලද “බතලගොඩ වැව“ ලිපිය ද සසදාවතට සමකාලීනය.

නිශ්ශංකමල්ල (ක්‍රි.ව. 1187 - 1196) රජ පද සමය අරඹන්නේ තෙදවත් පළමු පරාක්‍රමබාහු රජුගේ සෙවනැල්ල මතින්ය.

ලඤ්ජක තිස්ස කුමරු රජ පදවි දරන්නේ ක්‍රි.පූ. 119 - 109 යන දස වස තුළය. ලක් ඉතිහාස කතාවතේ මෙකී දසවස කතා බහට නිමිත්තක් වන්නේ “දූවේ ගල” නිසාය.

සිංහල ජාතිය නිර්මාණය වුයේ ගෝත්‍ර සහ වංශ අතර වු ඒකාබද්ධතාවයකිනි. ගෞතම  බුදුරදුන් විසින් ගෝත්‍ර එකමුතුවකට මඟ පෑදු අතර, පණ්ඩුකාභය රජතුමා විසින් එම ගෝත්‍ර සමඟ වංශ එකාත්මික කිරීමෙන් එක්සත්

අලකේශ්වර පරපුර අරඹයා පළමු තතු විත්තිය හමුවනුයේ කිත්සිරිමෙවන්ගේ කැළණි සෙල්ලිපියෙනි. (ක්‍රි . ව. 1344) එළු අත්තනගලු වංශය ද අලකේශ්වරලා පිළිබඳ මහත් අභිරුචියෙන් යුතුව වර්ණනා කොට ඇත.

ජාතික පැවැත්ම සැබෑ වනුයේ, ජාතියක ලෞකික ප්‍රාර්ථනා ඉටු වු තරමටය. ඒ අනුව ජාතියක් තමන්ට අනන්‍ය වූ ලෞකික සිරිතක් බිහිකර ගැනීම එහි ආයු පැවැත්ම තීරණය කරන සාධකයකි.